Νερούντα ή Νερούδα Πάμπλο

(Pablo Neruda, Παράλ 1904 - Σαντιάγο 1973). Λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Χιλιανού ποιητή Nεφταλί Pικάρντο Pέγες ι Mπασοάλτο (Neftati Ricardo Reyes y Basoalto). Υπήρξε η σημαντικότερη μορφή των ισπανοαμερικανικών γραμμάτων. Πολλές φορές υπήρξε υποψήφιος για το Νόμπελ, με το οποίο τιμήθηκε τελικά το 1971. Γιος σιδηροδρομικού, πέρασε την παιδική και εφηβική του ηλικία στις απομακρυσμένες ορεινές περιοχές του Νότου. Ως διπλωμάτης πήγε στην Ινδία (1934), στη Μαδρίτη, όπου υπηρέτησε ως πρόξενος της χώρας του, ήρθε σε επαφή με τον Γκαρθία Λόρκα και τους μεγαλύτερους Ισπανούς ποιητές της εποχής. Αφού του αφαιρέθηκαν τα καθήκοντα του προξένου (για την προσχώρηση του στον αγώνα των δημοκρατικών κατά τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο) ο Ν. ταξίδευε από τη μια χώρα στην άλλη, ώσπου το 1939 εγκατέλειψε το διπλωματικό στάδιο. Το 1943 εκλέχτηκε γερουσιαστής ως αντιπρόσωπος των κομουνιστών, αλλά το 1948, οπότε εγκαθιδρύθηκε στη Χιλή δικτατορία, κατέφυγε στην εξορία έως το 1952. Με την άνοδο στην εξουσία μιας κυβέρνησης σοσιαλιστικού προσανατολισμού, το 1970, διορίστηκε πρεσβευτής της Χιλής στο Παρίσι. Στην αρχή της πλούσιας ποιητικής του παραγωγής, στο πρώτο του Τραγούδι της γιορτής (1921) και στο Λυκόφως (1923), ο Ν. εμφανίζεται ως επίγονος του μοντερνισμού. Αλλά ήδη στα Είκοσι ποιήματα έρωτα (1924) και ακόμα περισσότερο στην Απόπειρα του χωρίς όρια ανθρώπου (1926), η αισθησιακή βιαιότητα των εικόνων και μια βαθιά μελαγχολία δίνουν τον πρώτο καρπό της πρωτοτυπίας και της δημιουργικής δύναμης του Ν. Αυτή η φάση της ποίησής του, της καθαρής συγκινησιακής ενόρασης και της σκοτεινής εσωτερικής αγωνίας φτάνει στην ωριμότητα με το Διαμονή στη Γη (1925-35), που πολλοί κριτικοί θεωρούν ως το αριστούργημά του. Η εμπειρία του από τον πόλεμο της Ισπανίας μεταβάλλει ριζικά την ποιητική εξέλιξη του N., ο οποίος με το Ισπανία στην καρδιά (1937) στρέφεται μέσα από τον σουρεαλισμό προς μία ποίηση κοινωνική με επική διάθεση. Η ακμή της περιόδου αυτής σημειώνεται με το Γενικό τραγούδι (Canto general, 1950), πλούσια απεικόνιση της αμερικανικής ιστορίας και των αμερικανικών τοπίων, όπου διακρίνονται επιδράσεις του Γουίτμαν και του Νταρίο. Από μια αίσθηση θερμής αισιοδοξίας και ζωικής δύναμης διαπνέονται οι Βασικές Ωδές (1954) και οι Θαλασσοπορίες και επιστροφές (1959). Η τελευταία του συλλογή Σύνοψη (1963) αποτελεί μια αντιφατική αναπόληση της παιδικής του ηλικίας. Μετά την έκδοση το 1960 του Τραγουδιού (ο πλήρης τίτλος είναι Τραγούδι της γέστας, κατά μίμηση των ιπποτικών τραγουδιών με τον τίτλο αυτό, τα chansons de geste των Γάλλων) ο Ν. περιέτρεξε τη Χιλή απαγγέλλοντας τους στίχους του σε πόλεις και χωριά. Τα Άπαντα του Ν. κυκλοφόρησαν σε δυο εκδόσεις το 1957 και το 1962. Πολλά ποιήματά του Ν. είχαν μελοποιηθεί από Έλληνες συνθέτες (Μίκης Θεοδωράκης κ.ά.). Ο Χιλιανός νομπελίστας ποιητής Πάμπλο Νερούντα.